تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با حرفه و هنر رایج در عصرش، مبحثی شناخته شده میان دانشمندان است. این مضمون به طور مسند، اولین بار از امام هادی(ع) نقل شده است. اما به دلایلی که در متن خواهد آمد، به امام رضا(ع) نسبت داده شده است. سند این خبر ضعیف است؛ در نتیجه، بررسی مضمون آن ضروری است.
در این خبر، راوی ابتدا از دلیل تفاوت معجزات پیامبران می‌پرسد و امام(ع) تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با فن رایج در عصر وی را برای اتمام حجت بر مردمان ضروری می‌شمارد و فصاحت مردم عصر نزول را تمام کننده‌ی حجت بر آنان می‌داند. در انتهای حدیث، راوی از حجت زمان خویش می‌پرسد و امام(ع) عقل را معرفی می‌نماید. اما مقاله حاضر برای ارائه‌ی راهکاری برای فهم دلیل رویارویی حجیت عقل و اعجاز قرآن که موهم عدم حجیت قرآن به دلیل عدم فصاحت مردمان زمان‌های بعد از نزول است، به بررسی نقش عقل در حجیت معجزات ـ اعم از حسی و عقلی ـ پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که عقل ـ حتی در معجزات حسی ـ همزمان با ارائه‌ی معجزه مطرح بوده و در اتمام حجیت آن، نقش بسزایی ایفا می‌نماید. از سویی دیگر، با اشاره به ابعاد گوناگون اعجاز قرآن و جاودانگی اعجاز آن، حجیت آن در تمام اعصار را نتیجه‌گیری می‌شود. لذا، انتهای این حدیث در مقام سلب حجیت از قرآن نیست، بلکه عقل را به عنوان حجتی معرفی می‌نماید که می‌تواند با فهم کتاب خدا، مدعیان راستین را از دروغگویان بازشناسد.
ایروانی نجفی, مرتضی, & شاه پسند, الهه. (1391). ارتباط عقل و اعجاز
(پژوهشی در حدیث تناسب معجزات). پژوهش های قرآن و حدیث, 45(اول), 11-37. doi: 10.22059/jqst.2012.29304
MLA
مرتضی ایروانی نجفی; الهه شاه پسند. "ارتباط عقل و اعجاز
(پژوهشی در حدیث تناسب معجزات)". پژوهش های قرآن و حدیث, 45, اول, 1391, 11-37. doi: 10.22059/jqst.2012.29304
HARVARD
ایروانی نجفی, مرتضی, شاه پسند, الهه. (1391). 'ارتباط عقل و اعجاز
(پژوهشی در حدیث تناسب معجزات)', پژوهش های قرآن و حدیث, 45(اول), pp. 11-37. doi: 10.22059/jqst.2012.29304
VANCOUVER
ایروانی نجفی, مرتضی, شاه پسند, الهه. ارتباط عقل و اعجاز
(پژوهشی در حدیث تناسب معجزات). پژوهش های قرآن و حدیث, 1391; 45(اول): 11-37. doi: 10.22059/jqst.2012.29304
)