تحلیل انتقادی دیدگاه برخی خاورشناسان دربارۀ عربی بودن زبان قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، پژوهشکدۀ مطالعات قرآنی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

چکیده

زبان قرآن در شمار مباحثی است که خاورشناسان ادعاهای ویژه‌ای دربارۀ آن بیان کرده‌اند. در واقع ایدۀ اقتباس قرآن از عهدین و دیگر کتاب‌های مقدس به گونه‌ای در بحث زبان هم مطرح شده و برخی دانشمندان غربی به غیر اصیل بودن زبان عربی قرآن اعتقاد دارند. آلفونس مینگانا قرآن را صرفاً اقتباسی از کتاب مقدس دانسته و ادعا می‌کند، زبان سریانی نقش مهمی در مبادی اسلام داشته و فرهنگ واژگانی و دستور زبان عربی قرآن از سریانی نشأت گرفته است. کریستف لوگزنبرگ نیز در کتابی با عنوان خوانش سیرو آرامی از قرآن که در آستانۀ سدۀ 21 میلادی منتشر شده، آرامی بودن زبان قرآن را مطرح کرده است. این جستار با تتبع در مطالعات زبان‌شناسان عرب و آثار کتیبه‌شناختی و باستان‌شناختی یافت شده به زبان عربی، نشان داده که زبان عربی پیش از ظهور اسلام در جزیره العرب وجود داشته و البته قرآن کریم موجبات اعتلا و تکامل این زبان را به وجود آورده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1.  

    1. ابن خلدون، العبر تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالصمد آیتی، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.
    2. آذرنوش، آذرتاش، تاریخ زبان و فرهنگ عربی، تهران، انتشارات سمت، 1381.
    3. بابایی، علی اکبر؛ عزیزی‌کیا، غلامعلی؛ روحانی راد، مجتبی، روش‌شناسی تفسیر قرآن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)،1392.
    4. بروکلمان،کارل، تاریخ الادب العربی، نقله الی اعربی؛ الدکتور عبدالحیم النجار، الجز الاول، الطبعه الثالثه، قاهره، دارالمعارف، 1959.
    5. بلاشر، رژی، در آستانۀ قرآن، ترجمه محمد رامیار، قم، دفتر نشر اسلامی، 1359.
    6. بنت الشاطی، عایشه، اعجاز بیانی قرآن؛ به ضمیمۀ شرح مسائل ابن ازرق. ترجمه: صابری، حسین. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1391.
    7. پارسا، فروغ، «خاورشناسان و رویکردهای نوین در جمع قرآن»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دورۀ 1، شمارۀ 1، شمارۀ پیاپی 1، 1383.
    8. ----------، خاورشناسان و جمع و تدوین قرآن کریم، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1399.
    9. حتی، فیلیپ ک.، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تبریز، کتاب­فروشی حاج محمد باقر کتابچی حقیقت، 1344.
    10. الجرّ، خلیل، لاروس المعجم العربی الحدیث، بولیسه، 1972 م.
    11. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، چاپ سوم، قم، نشر اسراء، 1381.
    12. دوبلوا، فرانسوا، «نقدی بر کتاب قرائت آرامی-سریانی قرآن»، زبان قرآن، تفسیر قرآن (مجموعه مقالات قرآن­پژوهی غربیان)، کریمی نیا، مرتضی، تهران، نشر هرمس، 1391.
    13. الزیات، احمد حسن، تاریخ الادب العربی، بیروت، دارالمعرفه، 2006 م.
    14. شوقی ضیف، تاریخ الادب العربی العصر الجاهلی، مصر، دارالمعارف، بی­تا.
    15. شیمل، آنه‌ماری، محمدرسول‌خدا، ترجمۀ حسن لاهوتی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1385.
    16. الفاخوری، حنا، تاریخ الادب العربی، بیروت، المکتبه البولیسه،1987.
    17. فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، الطبعه الخامسه، بیروت، دارالعلم للملایین، 1984.
    18. کریمی نیا، مرتضی، «مسئلۀ تأثیر زبان­های آرامی و سریانی در زبان قرآن»، زبان قرآن، تفسیر قرآن (مجموعه مقالات قرآن­پژوهی غربیان)، کریمی­نیا، مرتضی، تهران، نشر هرمس، 1391.
    19. نجفی، ابوالحسن، مبانی زبان‌شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، تهران، نیلوفر، 1385.
    20. نکونام، جعفر، «عرفی بودن زبان قرآن»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، پاییز 1378، شمارۀ 20 .
    21. وات، مونتگمری، تأثیر اسلام براروپای قرون وسطی، ترجمۀ حسین عبدالمحمدی، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1378.
    22. هادوی تهرانی، مهدی، مبانی کلامی اجتهاد در برداشت از قرآن کریم، چاپ اول، قم، مؤسسۀ فرهنگی خانۀ خرد،1377.
    23. هیلند، ربرت، تاریخ العرب فی جزیره العرب، ترجمه عدنان حسن، بیروت، شرکه قدمی للنشر والتوزیع، 2010م.
    24. Bobzin, Hartmot “Pre 1800 preoccupations”. in E.Q. vol. 4, Leiden: Brill،
    25. F. Healey & G. R. Smith, "Jaussen-Savignac 17 - The Earliest Dated Arabic Document (A.D. 267)", Atlal (The Journal Of Saudi Arabian Archaeology), 1989, Volume 12, pp. 77-84 .
    26. Hamidullah, "Some Arabic Inscriptions Of Medinah Of The Early Years Of Hijrah", Islamic Culture, 1939, Volume XIII, pp. 427-439.
    27. Hoyland, Robert G., (EPIGRAPHY AND THE LINGUISTIC BACKGROUND TO THE QUR’AN) , THE QUR’AN IN ITS HISTORICAL CONTEXT, Gabriel Said Reynolds, Routledge, 2008.
    28. C. Die Syro–Aramaisch Lesart des Koran: Ein Beirag zur Entschlusselung der Koransprache, Berlin: Das Arabische Book, 2000.
    29. Mingana, Alphonse ,"the transmission of the Quran", Journal of the Manchester Egyptian and Oriental Society,1916,pp.25-47.
    30. Mingana, Alphonse , "Syriac Influences On The Style Of The Kur'an", Bulletin Of The John Rylands Library Manchester, 1927.
    31. Nöldeke, Theodor, Neue Beitrage Zur Semitischen Sprachwissenschaft, strassburg: Karl J. Trubner, 1910.
    32. https://www.islamic-awareness.org/quran/text/mss/vowel.html saifollah, From Alphonse Mingana To Christoph Luxenberg: Arabic Script & The Alleged Syriac Origins Of The Qur'an.
پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 56، شماره 1
شهریور 1402
صفحه 71-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار