از جمله شاخه های مطالعاتی حوزۀ معناشناسی، بحث «تحوّل معنایی واژگان» در قرآن کریم است که به معنای توجه به تغییرات ایجاد شده در معنا و مفهوم برخی واژگان در قرآن و پیشینۀ معنایی آن در دوران پیش از نزول یعنی در عصر جاهلی است. تضییق مفهومی به عنوان یکی از این تحولات معنایی، به معنای آن است که ﺗﻌﺪاد اﺷﯿﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ واژه ﺑﺮ آن دﻻﻟﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ با گذشت زمان و تحول جریانات رو ﺑﻪ ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻧﻬﺎده، و ﯾﮏ واژه، دریک معنا منحصر شده اﺳﺖ. این اصل آن هنگام که برای بررسی واژهای در همان هنگام نزول اعمال شود، امری طبیعی و بدون نقد است. اما تضییق مفهوم یا معنا در قرآن هنگامی از مدار صحت خارج میشود که میان نزول قرآن و تفسیر آن فاصلۀ بسیاری قرار گرفته باشد و مفسران بخواهند براساس تضییق مفهومی که برای یک واژه در عصر تفسیر رخ داده، کلام را تفسیر و معنا کنند. برخی از واژگان قرآن مانند ضرب در آیۀ 34 نساء از این سرنوشت برخوردار بوده است. هنگامۀ نزول قرآن این واژه از معانی بسیار متعدد برخوردار بود که یکی از معانی شایع آن نکاح بود. اما پس از چند قرن مفسران که بیشتر و اولین آنها غیرعرب زبان بودند، مفهوم گستردۀ ضرب را در کتک زدن حصر نموده و پس از آن در پی توجیهات متعدد در تفسیر آیه برآمدند. این پژوهش برآن است تا با بررسی معناشناسانۀ این واژه و تبیین معانی گستردۀ ضرب و تمرکز بر معنای نکاح برای آن تفسیری نو از آیه ارائه دهد و با ادله ها و مستندات دیگر آن را تحکیم بخشد.
نریمانی, زهره. (1401). بررسی و ارزشگذاری کاربست تضییق مفهومی در واژۀ ضرب در تفاسیر با محوریت آیۀ 34 سورۀ نساء. پژوهش های قرآن و حدیث, 55(1), 247-225. doi: 10.22059/jqst.2022.329597.669809
MLA
زهره نریمانی. "بررسی و ارزشگذاری کاربست تضییق مفهومی در واژۀ ضرب در تفاسیر با محوریت آیۀ 34 سورۀ نساء", پژوهش های قرآن و حدیث, 55, 1, 1401, 247-225. doi: 10.22059/jqst.2022.329597.669809
HARVARD
نریمانی, زهره. (1401). 'بررسی و ارزشگذاری کاربست تضییق مفهومی در واژۀ ضرب در تفاسیر با محوریت آیۀ 34 سورۀ نساء', پژوهش های قرآن و حدیث, 55(1), pp. 247-225. doi: 10.22059/jqst.2022.329597.669809
VANCOUVER
نریمانی, زهره. بررسی و ارزشگذاری کاربست تضییق مفهومی در واژۀ ضرب در تفاسیر با محوریت آیۀ 34 سورۀ نساء. پژوهش های قرآن و حدیث, 1401; 55(1): 247-225. doi: 10.22059/jqst.2022.329597.669809