رابطۀ قرآن و کتاب مقدس از دیدگاه آنجلیکا نویورت:بازتاب یا اثرپذیری؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری مطالعات تطبیقی ادیان و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

رابطۀ میان قرآن و کتاب مقدس همواره مورد توجه قرآن­پژوهان و مستشرقان بوده و آرای متفاوت و گاه متضادی را سبب شده است. آنجلیکا نویورت از جمله قرآن­پژوهانی است که به بررسی این رابطه پرداخته و دیدگاهی جدید را رقم زده است. نویورت با تکیه بر مفاهیمی چون گفتاری بودن قرآن و دورۀ باستان متأخر، سعی در اثبات این ادعا دارد که ماهیت گفتاری و پویای قرآن سبب شده است که قرآن، حول معلومات و معارفی که در دورۀ باستان متأخر وجود داشته، به بحث و گفتگو بپردازد. از جمله موضوعات و معارف موجود در دورۀ باستان متأخر، معارف کتاب مقدسی بود که منجر به طرح سؤالات و بحث‌هایی می­گردید. این مقاله با بررسی این دیدگاه و وجوه احتمالی آن اعم از اقتباس، بازتاب و اثرپذیری سعی بر آن دارد، دیدگاه نویورت دربارۀ رابطۀ قرآن و کتاب مقدس را تحت عنوان بازتاب یا اثرپذیری قرار داده و آن را مورد ارزیابی و نقد قرار دهد. آنچه از بررسی دیدگاه وی به دست می­آید نشان از این حقیقت دارد که دیدگاه نویورت در اکثر موارد بیانگر بازتاب روایت­های کتاب مقدس در قرآن، بدون اثرپذیری است که دلایل و شواهد موردی متعددی نیز، برای آن بیان شده است.
 

کلیدواژه‌ها


[1]. قرآن کریم.
[2]. استوارت، دون (1395). قرآن در فرآیند شکل­گیری امت اسلامی. مترجم: سید علی آقایی، آیینۀ پژوهش، سال 27، شمارۀ 4، صص93ـ98.  
[3]. انوری، حسن و همکاران(1382).  فرهنگ بزرگ سخن. چاپ دوم، تهران، سخن.
[4]. ایازی، سیدمحمدعلی(1380).  قرآن و فرهنگ زمانه. قم، انتشارات کتاب مبین.
[5]. بل، ریچارد(1382). درآمدی بر تاریخ قرآن. مترجم: بهاءالدین خرمشاهی، بازنگری و بازنگـاری: ویلیـام مـونتگمری وات، قم، مرکز ترجمۀ قرآن به زبان­های خارجی.
[6]. پول، جورج(1374). نگاهی به زبان یک بررسی زبان شناختی. مترجم: نسرین حیدری، تهران، انتشارات سمت.
[7]. خرمشاهی، بهاءالدین(1374). «قرآن و بازتاب فرهنگ زمانه». بینات، شمارۀ 5، صص 90‌ـ97.
[8]. زمانی، محمدحسن(1385). مستشرقان و قرآن. قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
[9]. سیوطی، جلال‌الدین (بی­تا). المزهر. بیروت، دار احیاءالکتب­العربیه.
[10]. طباطبایی، محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. مترجم: سیدمحمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین.
[11]. طوسی، محمدبن­حسن (1383)، التبیان. نجف، مکتبه­النعمان.
[12]. کتاب مقدس (2009). انگلیس،  انتشارات ایلام.
[13]. مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
[14]. مونتگمری، ویلیام وات (1373). برخورد آرای مسلمانان و مسیحیان. مترجم: محمـد حـسین آریـا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
[15]. میشل، توماس(1377). کلام مسیحی. مترجم: حسین توفیقی. قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
[16]. نویورت، آنجلیکا (1386). «شکل و ساختار قرآن». مترجم: محمد جواد اسکندرلو، قرآن پژوهی خاورشناسان، شمارۀ 3.
[17]. نویورت، آنجلیکا (١٣٨٦). «قرآن پژوهی در غرب»، مجلۀ هفت آسمان، شمارۀ 34، ص 21.
[18]. نویورت، آنجلیکا (1389). «تصاویر و استعارات در بخش­های آغازین سوره­های مکی»، مترجم: ابوالفضل حری، رهیافت­هایی به قرآن (جرالد هاوتینگ/ عبدالقادر شریف، به کوشش مهرداد عباسی)، تهران، انتشارات حکمت.
[19]. نویورت، آنجلیکا(1393). دو چهره از قرآن: قرآن و مصحف. مترجم: مهدی عزتی آراسته، تفسیر اهل­بیت(ع)، شمارۀ 1.
[20]. Luxenberg, Christoph (2000), Die Syro-Aramäische Lesart des Koran: Ein Beitrag zur Entschlüsselung der Koransprache, Berlin, Verlag Hans Schiler.
[21]. Neuwirth, Angelika (1981), Studien zur Komposition der mekkanischen Suren, W. de Gruyter, Berlin.
[22]. Neuwirth, Angelika (2002),” Form and Structure of the Quran”, Encyclopedia of the Quran, General Editor: Jane Dammen McAuliffe, vol. 2, pp.245-266, Leiden.
[23]. Neuwirth, Angelika (2003), “Myths and Legends in the Qur’an", Encyclopedia of the Quran, General Editor: Jane Dammen McAuliffe, vol. 3, Leiden.
[24]. Neuwirth, Angelika (2007), Structural, linguistic and literary features, Cambridge University press.
[25]. Neuwirth, Angelika (2010), “Two Faces of the Qur’ān: Qur’ān and Muṣḥaf”, Oral Tradition, 25/1, pp. 141-156.
 
[26]. Neuwirth, Angelika (2010), Der Koran als Text der Spätantike, Berlin, Verlag der Weltreligionen.
[27]. Neuwirth, Angelika; Sinai, Nicolai; Marx, Michael (2010), The Quran in context: historical and literary investigations into the Quranic milieu. Leiden, Brill.
[28]. Neuwirth, Angelika (2013), Locating the Qur’an in the Epistemic Space of Late Antiquity, Ankara, Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 54:2, pp. 189-203.
[29]. Neuwirth, Angelika (2014), Scripture, Poetry and the Making of a Community: Reading the Qur’an as a Literary Text. Oxford, OUP.
[30]. Neuwirth, Angelika (2016), Qur’anic Studies and Historical-Critical Philology: The Qur’an’s Staging, Penetrating, and Eclipsing of Biblical Tradition, philological encounters 1, Brill, pp. 31-60.
[31]. Rippin, Andrew, book review of “Der Koran als Text der Spätantike. Ein europäischer Zugang”, Religion, Vol. 40, No. 3, September 2011, 487–527, Routledge.
[32]. Stewart, Deven (2016), “Book Review of Scripture, Poetry and the Making of a Community. By Angelika Neuwirth (New York: Oxford University Press, 2014), Journal of Quranic Studies, 18:3, 135-142.
[33]. Tisdall, William St. Clair (1905), The Original Sources of the Qur'an, London, Society for promoting Christian Knowledge.
[34]. https://corpuscoranicum.de.