1
دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دکترای علوم قرآن و حدیث
2
دانشگاه تهران، دانشجوی دکتری
چکیده
حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته»، ازجمله مستندات صوفیّه و عرفا است؛ چنانکه بارها مورد استناد مدوّن اصلی عرفان نظری، یعنی «ابن عربی» قرار گرفته است. او در مهمترین اثر خویش، یعنی «الفتوحات المکیّه» تلاش کرده تا این روایت را هماهنگ با نظریه‌ی وحدت وجود نشان دهد؛ ازاین رو آن را در موضوعاتِ گوناگونِ مربوط به نظریه‌ی مزبور مطرح کرده است. ابن عربی قائل است که ضمیر«ها» در «صورته» به خداوند برمی‌گردد؛ به همین جهت تمام توضیحات وی درباره‌ی این حدیث، مبتنی بر خلق انسان بر صورت خداوند است. حال آنکه با توجّه به شأن صدور این حدیث که در منابع کهن و معتبر ثبت و ضبط شده است، نمی‌توان ضمیر را به خداوند ارجاع داد؛ چنانکه توضیحات دانشمندان بزرگ درباره‌ی این حدیث، گویای آن است که ضمیر، به خداوند برنمی‌گردد. افزون بر آنکه مدلول آیات و روایات، تطبیق حدیث مذکور را با نظریه‌ی وحدت وجود، به چالش می‌کشد.
پهلوان, منصور, & آذرخشی, مصطفی. (1389). تحقیق در متن و اسناد حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته» و نقد دیدگاه ابن عربی. پژوهش های قرآن و حدیث, 43(2), 11-34.
MLA
منصور پهلوان; مصطفی آذرخشی. "تحقیق در متن و اسناد حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته» و نقد دیدگاه ابن عربی", پژوهش های قرآن و حدیث, 43, 2, 1389, 11-34.
HARVARD
پهلوان, منصور, آذرخشی, مصطفی. (1389). 'تحقیق در متن و اسناد حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته» و نقد دیدگاه ابن عربی', پژوهش های قرآن و حدیث, 43(2), pp. 11-34.
VANCOUVER
پهلوان, منصور, آذرخشی, مصطفی. تحقیق در متن و اسناد حدیث «انّ الله خلق آدم علی صورته» و نقد دیدگاه ابن عربی. پژوهش های قرآن و حدیث, 1389; 43(2): 11-34.
)