راهبرد اصلاحات اقتصادی حضرت شعیب(ع) از نگاه قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه شیعه شناسی و مدرسی معارف دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

چکیده

با بازسازی تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی فضای زندگی حضرت شعیب(ع) شاهد فراگیر شدن مفاسد اقتصادی در این بستر هستیم که آیات قرآن گویای دغدغه حضرت شعیب(ع) برای اصلاحات اقتصادی این جامعه است؛ هدف پژوهش حاضر، کشف راهبردهای آن حضرت و از رهگذر آن دستیابی به رویکرد مناسب در عصر حاضر برای انجام این اصلاحات است. با در کنار هم قرار دادن خانوادة قرآنی و روایی و با بهره بردن از تفاسیر، این‌چنین به‌دست آمد که آن حضرت برای اصلاحات اقتصادی، با مقدمة نرم‌افزاریِ ارتباط با خدا، با استفاده از چهار راهبرد علمی، سیاسی، فرهنگی-اجتماعی و دفاعی درصدد اصلاحات اقتصادی برآمد که هریک از این راهبردها را به صورت‌های گوناگونی عملیاتی کرد که با جریان دادن این راهبردها می‌توان اصلاحات اقتصادی را در عصر حاضر انجام داد.

کلیدواژه‌ها


[1]. قرآن کریم.
[۲]. ابن اشعث، محمد بن محمد (؟). الجعفریات؛ الأشعثیات. تهران، مکتبة النینوی الحدیثة.
[3]. ابن بابویه، محمد (1395). کمال الدین و تمام النعمة. تهران، اسلامیه.
[4].  ابن بابویه، محمد (؟)؛ علل الشرایع. قم، کتاب­فروشی داوری‏.
[5]. ابن عاشور، محمد بن طاهر (؟). التحریر و التنویر. بیروت، مؤسسه التاریخ.
[6]. ابن منظور، محمدبن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت، دار صادر.
[7]. ابوحیان، محمدبن یوسف (1420). البحر المحیط فی التفسیر. بیروت، دارالفکر.
[8]. اسکندری، حمید (1391). فرهنگ واژگان موضوعی پدافند غیرعامل. تهران، بوستان حمید.
[9]. باتر، باب (1382). «مدیریت دانش: الگوی پیشنهادی»، ترجمۀ مهدی علیپور حافظی، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، دورۀ 14، شمارۀ 4، زمستان، صص242 -249.
[10]. بحرانی، سید هاشم (1374). البرهان فی تفسیر القرآن‏. قم، مؤسسة بعثه.
[11]. بلخی، مقاتل بن سلیمان (1423). تفسیر مقاتل بن سلیمان. بیروت، دار إحیاء التراث‏.
[12]. بی آزار شیرازی، عبدالکریم (1380). باستان‏شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن. تهران،‏ دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
[13]. پرچم، اعظم؛ فتاحی سده، فاطمه (1395). «عناصر نمایشی و ادبی داستان حضرت شعیب(ع) در قرآن». مطالعات ادبی متون اسلامی، سال اول، شمارۀ 4، صص 85 -110.
[14]. جعفری تبریزی، محمدتقی (1419). رسائل فقهی. تهران،  مؤسسة منشورات کرامت‌.
[15]. جوادی آملی، عبدالله (1393). تفسیر تسنیم. قم، مرکز نشر اسراء.
[16]. ــــــــــــ (1389). انتظار بشر از دین. قم، اسراء.
[17]. ــــــــــــ (1389). سیرۀ پیامبران در قرآن. جلد 7، قم، اسراء.
[18]. ــــــــــــ (1388). اسلام و روابط بین‌الملل. قم، اسراء.
[19]. ــــــــــــ (1388). اسلام و محیط زیست. قم، اسراء.
[20]. ــــــــــــ (1388). حق و تکلیف در اسلام. قم، اسراء.
[21]. ــــــــــــ (1386). شریعت در آیینۀ معرفت. قم، اسراء.
[22]. حقی بروسوی، اسماعیل (؟).  تفسیر روح البیان‏. بیروت، دارالفکر.
[23]. حموی بغدادی (1995). یاقوت؛ معجم البلدان. بیروت، دار صادر.
[24]. حمیری، عبدالله (1413). قرب الاسناد. قم، مؤسسة آل­البیت علیهم­السلام.
[25]. حمیری، محمد (1984). الروض المعطار فی خبر الاقطار. لبنان، مکتب لبنان.
[26]. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت، دارالقلم.
[27]. راوندی، سعید بن هبة الله (1409). قصص الأنبیاء علیهم السلام. مشهد، مرکز پژوهش­های اسلامی.
[28]. رشید رضا، محمد (1990)؛ تفسیر القرآن الحکیم: تفسیر المنار. الهیئة المصریة العامة للکتاب.
[29]. سیوطی، عبدالرحمن (1404). الدر المنثور فی تفسیر المأثور. قم، کتابخانة آیت­الله مرعشی نجفی‏.
[30]. شاذلی، سیدبن قطب (1412). فی ظلال القرآن. بیروت، دارالشروق.
[31]. شرّاب، محمدحسن (1411).  المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة. دمشق، دارالقلم.
[32]. شعیری، محمد (؟). جامع الأخبار. نجف، مطبعة حیدریة.
[33]. صادقی تهرانی، محمد (1365). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم، انتشارات فرهنگ اسلامی.
[34]. طبری، محمدبن جریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دارالمعرفه.
[35]. طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
[36]. طریحی، فخرالدین (1375). مجمع‌البحرین. تهران، مرتضوی.
[37]. عسکری، حسن‌بن عبدالله (1400). الفروق فی اللغة. بیروت، دارالآفاق الجدیده.
[38]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409). کتاب العین. قم، هجرت.
[39]. فخر رازی، محمد (1420). مفاتیح الغیب. بیروت، دار احیاء التراث العربی‏.
[40]. فیض کاشانی، محمدمحسن (1406). الوافی. اصفهان، کتابخانۀ امام أمیر المؤمنین علی علیه السلام‏.
[41] قرائتی، محسن (1383). تفسیر نور. تهران، مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن.
[42]. قمی مشهدی، محمد (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
[43]. کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران، دار الکتب الإسلامیة.
[44]. مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار. بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏.
[45]. مدرسی، سید محمد تقی (1419). من هدی القرآن. تهران، دار محبی الحسین‏.
[46]. مراغی، احمد (؟). تفسیر المراغی. بیروت، دار احیاء التراث العربی.
[47]. مصطفوی، حسن (1430).‌ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت، دارالکتب العلمیه.
[48]. مقریزی، تقی‌الدین (1418). المواعظ و الاعتبار بذکر الخط و الآثار. بیروت، دار الکتب العلمیه‏.
[49]. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران، دار الکتب الإسلامیة.
[50]. نوروزی، محمدجواد (1390). فلسفۀ سیاست. قم، مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
[51]. هاشمی رفسنجانی، اکبر (1383). فرهنگ قرآن. قم، بوستان کتاب.