Analysis and Critique of Shawkānī’s Criteria of Evaluating the Narrations of the Book “Al-Fawā'id Al-Majmū'a fi Al-Ahādīth Al-Mawdū'a”

Document Type : Research Paper

Author

PhD Candidate, Qur’an and Hadith Sciences, University of Shiraz, Iran.

Abstract

Shawkānī, the late prolific Sunni scholar, studied forged hadiths in the book entitled Al-Fawā'id Al-Majmū'a fi Al-Ahādīth Al-Mawdū'a (collected benefits of forged hadiths). In this book, besides rejecting the forgery of some hadiths, he considers others not fabricated basically. Based on content analytical method, this research extracts the methods and criteria applied to recognize forged hadiths and then analyzes and criticizes them. It is concluded that Shawkānī mainly applied sanad criticism in the quotation form to recognize forged hadiths, though traces of content criticism are seen there in his assessments. His evaluation is criticized somehow he did not follow a consistent procedure in his work. Moreover, contradictions are sometimes found between his words and practice.

Keywords


[1]. قرآن کریم.
[2]. ابن جوزی، أبو الفرج عبد الرحمن بن علی (1401). العلل المتناهیة فی الأحادیث الواهیة. تحقیق: إرشاد الحق اثری، چاپ دوم، فیصل آباد - پاکستان، إدارة العلوم الأثریة.
[3]. آشناور، مهدی (1391). «تعارض در احادیث و روش­های حل آن». حسنا، قم، سال 4، شمارۀ 14، پاییز، صص140-179.
[4]. آصفی، رضا (1383)، «شوکانی و کتاب إتحاف الأکابر باسناد الدفاتر». کتاب ماه دین، تهران، سال 8، شمارۀ 81، تیر ماه، صص7-9.
[5]. حسنی، ‌هاشم معروف (1372). اخبار و آثار ساختگی (سیری انتقادی در حدیث). مترجم: حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش­های اسلامی.
[6]. حسینی میلانی، سیدعلی (؟). نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار. قم، مرکز تحقیق و ترجمه و نشر آلاء.
[7]. راغب اصفهانی (1412).  المفردات فی غریب القرآن. چاپ اول، دمشق، دارالقلم.
[8]. ربانی، محمدحسن (1389). علوم‌ حدیث‌ «با‌ تکیه‌ بر آراء اهل‌ سنت». قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
[9]. رفیعی محمدی، ناصر (1398). وضع حدیث. چاپ چهارم، قم، مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصصطفی.
[10]. روحی دهکردی، مجید (1393). «معرفی و روش شناسی کتاب الفوائدالمجموعه». قم، کنگرۀ بین­المللی فرهنگ و اندیشۀ دینی، صص832-852.
[11]. زمخشری، محمود بن عمرو بن احمد (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت، دارالکتاب العربی.
[12]. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‏بکر (1404). الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور. چاپ اول، قم، کتابخانۀ عمومی حضرت آیت­الله العظمی مرعشی نجفی (ره).
[13]. شعرانی، ابوالحسن (1386)، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی در تفاسیر مجمع البیان، روح الجنان و منهج الصادقین. تحقیق: محمدرضا کرمانی، قم، بوستان کتاب.
[14]. شوکانی، محمد بن علی بن محمد (1416).  الفوائد المجموعۀ فی الأحادیث الموضوعۀ. تحقیق: عبد الرحمن بن یحیی المعلمی الیمانی، بیروت- لبنان، دارالکتب العلمیة.
[15]. شیخ حسینی، مختار (1394)، جنبش انصار الله یمن. قم، مجمع جهانی اهل­بیت (ع).
[16]. صبحی صالح (1383). علوم حدیث و اصطلاحات آن. مترجم: عادل نادرعلی، چاپ دوم، قم، اسوه.
[17]. صدوق، محمدبن علی (1386). من لایحضره الفقیه. مترجم: محمدجواد غفاری، تهران، نشر صدوق.
[18]. طبرانی، سلیمان بن أحمد (؟). المعجم الأوسط. قاهره، دارالحرمین.
[19]. عزیزی­کیا، غلامعلی (1388). «نقد دیدگاه مخالفان عرض حدیث بر قرآن». معرفت، قم، سال 18، شمارۀ 136، فروردین ماه، صص85-98.
[20]. فتح­الهی، ابراهیم (1394). «روش­شناسی نقد حدیث (نقد متن­محور براساس ادلۀ عقلی)»، روش­شناسی مطالعات دینی، تهران، سال دوم، شمارۀ 1، بهار و تابستان، صص46-56.
[21]. فرمـانیـان، مهدی؛ موسوی‌نژاد، سیدعلی (1389). درسنامۀ تاریخ و عقاید زیـدیه، چاپ دوم، تهران، نشر ادیان.
[22]. کریمیان، محمود (1397). «اعتبارسنجی و مفهوم­شناسی احادیث من بلغ»، حدیث حوزه، قم، سال 9، شمارۀ 16، بهار و تابستان، صص7-21.
[23]. کلانتری، علی­اکبر (1389). «تسامح در ادلۀ سنن، قاعده‌ای ناکارآمد»، پژوهش‌های اعتقادی کلامی، ساوه، سال 5، شمارۀ 17، بهار، صص1-22.
[24]. کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
[25]. محمدزاده، فریده (1399). «تحلیل انتقادی کتاب (الفوائد المجموعه فی الاحادیث الموضوعه) با محوریت احادیث مناقب امام علی (ع)». حدیث و اندیشه، قم، سال 18، شماره 29، بهار و تابستان، صص5-29.
[26]. محمدی ری­شهری، محمد (1397). شناخت­نامۀ حدیث، چاپ اول، قم، دارالحدیث.
[27]. میرجهانی طباطبایی، محمدحسن (1384). جنه العاصمه. تحقیق: مهدی رجایی، مشهد، بیت­الزهراء.
[28]. نسائی، احمد بن علی (1424). خصائص امیرالمومنین علی بن ابی طالب کرم الله وجهه. تحقیق: دانی بن منیر آل زهوی، بیروت- لبنان، المکتبه العصریه.
[29]. نقی­زاده، حسن؛ سعیدی، حمیدرضا (1394). «تأملی در اعتبار و کارآمدی معیارهای نقد متن حدیث نزد اهل­سنت»، کتاب قیم، یزد، سال 5، شمارۀ 12، بهار و تابستان، صص149-170.
[30]. نوروزی، مجتبی؛ نقی زاده، حسن (1389). «مفهوم­شناسی مخالفت و موافقت حدیث با قرآن»، علوم حدیث، قم، سال 15، شمارۀ ۵۵، بهار، صص37-60.
[31]. هیثمی، نورالدین (1414). مجمع الزوائد و منبع الفوائد، قاهره، مکتبة القدسی.