The Function of Context in Understanding the Mutashābih Verbal Verses of the Dialogue between Allah and Iblis

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of Isfahan, Iran.

2 MA in Tafsir (Qur’anic Exegesis), Tafsir Specialized Center of Isfahan Seminary, Iran

Abstract

Verbal Similarities (tashābuh) and repetition in the Qur’anic stories may be studied through the context (sīyāq). The present research through the function of the context explains the reasons behind the repetition of the Qur’anic story of creation. For this purpose, verbal and nonverbal context of the verses referring to Iblis in Surahs 'A'rāf, Ḥijr, 'Isrā', and Ṣād are studied. Findings show that in spite of repetition of some statements, the context of the story in each Surah is different as such the order of apparently repeated statements are considered as miraculous. In Surah 'A'rāf, the dialogue between Allah and Iblis is more fierceful than similar statements in other Surahs. In Surah Ḥijr, disobedience of Iblis and in Surah Ṣād, his arrogance is more emphasized. In Surah 'Isrā', the context shows humiliation of Adam by Iblis.

Keywords


[1]. قرآن کریم.
[2]. آذرنوش، آذرتاش (1388). فرهنگ معاصر عربی- فارسی بر اساس فرهنگ عربی انگلیسی هانس‌‌ور. تهران، نقش جهان.
[3]. آلوسی، سیدمحمودبن­عبدالله (1415). روح­­المعانی فی­التفسیرالقرآن­العظیم. جلد12، بیروت، دارالکتب­العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
[4].  ابن­شهرآشوب، محمدبن­علی (1328). متشابه­القرآن ومختلفه. (؟)، شرکت سهامی طبع کتاب.
[5].  ابن­عاشور، محمدبن­طاهر (؟). التحریر و التنویر؛ تفسیر ابن عاشور. جلد 13، 14، بیروت، مؤسسه­التاریخ.
[6]. ابن­عطیه اندلسی، عبدالحق­بن­غالب (1422). المحررالوجیزفی­التفسیرالکتاب­العزیز. جلد3، محقق: عبدالسلام عبدالشافی، محمد، بیروت، دارالکتب­العلمیه.
[7]. ابن­فارس، احمدبن­فارس (؟). معجم­المقاییس­اللغه. جلد 3، قم، مکتب­الاعلام­الاسلامیه.
[8]. ابن­منظور، محمدبن­مکرم (1414). لسان­العرب. جلد 10، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
[9]. ابوالسعود، محمدبن­محمد (؟). ارشادالعقل­السلیم الی مزایا القرآن­الکریم؛تفسیر ابوالسعود. جلد2، 3، بیروت، داراحیاء­التراث­العربی.
[10]. ابوحیان اندلسی، محمدبن­یوسف (1420). بحرالمحیط فی­التفسیر. مصحح: جمیل، صدقی محمد، جلد 5، بیروت، دارالفکر.
[11]. ابوزینه، محمدبن­منصور (2002). الحذف و الذکر فی­المتشابه­اللفظی. عمان، جامعه­الاردنیه، رساله ماجیستر.
[12]. ازهری، محمدبن­احمد (1421). تهذیب­اللغه. جلد1 و 11، بیروت، داراحیاءالتراث­العربی.
[13]. الاطرش، عطیه (1997). دراسات فی کتب­المتشابه­اللفظی. عمان، الجامعه­الاردنیه.
[14]. ایزدی مبارکه، کامرن (1376). شروط و آداب تفسیر و مفسر، تهران، امیرکبیر.
[15]. بابایی، علی­اکبر و دیگران (1381). بررسی مکاتب و روش­های تفسیری. قم، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
[16]. بدوی، احمد احمد (1950). من بلاغه­القرآن. قاهره، مطبعه لجنه­البیان­العربی.
[17]. برحمون، فاطمه زهره (2017). دلاله ­المتشابه ­اللفظی فی ­السیاقات ­القرآنیه. الجمهوریه ­الجزائریه، اطروحه مقدمه لنیل شهاده د.کتوراه فی­الادب ­العربی.
[18]. حقی بروسوی، اسماعیل­بن­مصطفی (؟). تفسیر روح ­البیان. جلد 3، بیروت، دارالفکر.
[19]. الحمداوی رشید (2003). المتشابه ­اللفظی فی­القرآن و مسالک توجیهه عندابی ­جعفر بن‌ الزبیر الغرناطی. قاهره، مکتبه اولاد الشیخ­ التراث.
[20]. خامه­گر، محمد (1386). ساختارهندسی سوره­های قرآن کریم. چاپ: چهارم، تهران، سپهر.
[21]. خوری شرتونی، سعید (1392). اقرب­المواردفی فصح­العربیه و الشوارد. جلد 1، تهران، اسوه.
[22]. راغب اصفهانی، حسین­بن­محمد (1374). مفردات الفاظ ­القرآن. جلد 1، تهران، مرتضوی.
[23]. رجبی، محمود (1387). روش تفسیرقرآن. چاپ: پنجم: قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
[24]. رشیدرضا، محمد (؟). تفسیرالقرآن­الکریم. جلد2، بیروت، دارالمعرفه للطباعه والنشر.  
[25]. سیوطی،جلال­الدین (1414). قطف­الازهارفی کشف­الاسرار. مصحح: احمد بن محمد الحمادی،  جلد 2، قطر، اداره شئون­الاسلامیه.
[26]. ــــــــــــ و محلی، جلال­الدین (1416). تفسیرالجلالین. تحقیق عبدالرحمن­بن­ابی­بکر سیوطی، جلد 6، بیروت، مؤسسه­النور للمطبوعات.
[27]. السامرایی، فاضل صالح (1418). التعبیرالقرآنی. جلد 2، اردن، دار عمار.
[28]. الصدر، محمدباقر (1987). دروس فی علم ­الاصول. جلد 1، بیروت، انتشارات دارالکتب­اللبنانی.
[29]. طبرسی، فضل­بن­حسن (1372). مجمع­البیان فی ­التفسیر القرآن. جلد 23، چاپ: سوم، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
[30]. طریحی، فخرالدین­بن­محمد (1375). مجمع­البحرین. محقق: احمد، حسینی اشکوری، جلد 1، 5، تهران، مرتضوی.
[31]. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1383). تفسیرالمیزان. مترجم: محمدباقر موسوی همدانی، جلد 13، چاپ: نوزدهم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[32]. طوسی، محمدبن­حسن(؟). التبیان فی­التفسیرالقرآن. تحقیق: احمد قصیر عاملی، جلد 4، 8، بیروت، دار احیاء­ التراث­ العربی.
[33]. طیب، سیدعبدالحسین (1378). اطیب­البیان فی­التفسیرالقرآن. جلد 5، تهران، انتشارات اسلام.
[34]. عسکری، حسن­بن­عبدالله (1400). الفرو ق ­اللغویه. جلد 1، بیروت، دارالافاق­ الجدیده.
[35]. الغرناطی، ابی­جعفراحمدبن­ابراهیم (1971). ملاک التأویل. جلد 1، بیروت، دارالکتب­ العلمیه.
[36]. فخررازی، محمدبن­عمر (1420). مفاتیح­الغیب؛ التفسیر الکبیر. جلد 26، چاپ سوم، بیروت، داراحیاءالتراث­العربیه.
[37]. فراهیدی، خلیل­بن­احمد (1409). العین. محقق: مهدی محزومی و ابراهیم سامرایی، جلد 11، قم، نشر هجرت.
[38]. فیروزآبادی، محمدبن­یعقوب (1952). القاموس­المحیط. چاپ: دوم، قاهره، شرکه مکتبه و مطبعه مصطفی­البابی­الحلبی و اولاده.
[39]. فیومی، احمدبن­محمدبن­علی (1912). مصباح­المنیر فی غریب الشرح الکبیر للراقی. جلد 2، (؟)، مطبعه ­الامیریه.
[40]. قاسمی، محمدجمال­الدین (1418). تفسیر القاسمی­المسمی محاسن­التأویل. تحقیق: محمد باسل عیون­السود، جلد 5، 6، بیروت، دارالکتب­العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
[41]. سیدقطب، ابراهیم حسین (1412). فی ظلال­القرآن. جلد 5، چاپ: هفدهم، قاهره، دارالشروق.
[42]. الکرمانی محمودبن­حمزه (1418). البرهان فی متشابه ­القرآن. محقق: احمد عزالدین عبدالله، خلف الله، چاپ دوم، المنصوره، مصر.
[43]. محمدقاسمی، حمید (1378). جلوه­هایی از هنر تصویرآفرینی در قرآن. تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
[44]. مصطفوی، حسن (1430). التحقیق فی­الکلمات­القرآن­الکریم. جلد 6، 9، بیروت، دارالکتب­العلمیه.
[45]. المطعنی، عبدالعظیم ابراهیم محمد (1413). خصائص­التعبیرالقرآنی وسماته­البلاغیه. قاهره، مکتبه­الوهبیه.
[46]. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیرنمونه. جلد 8، 12، 19، تهران، دارالکتب­الاسلامیه.
[47]. مهدوی راد، محمدعلی (1382). آفاق تفسیر مقالات و مقولاتی در تفسیر پژوهی. تهران، هستی­نما.
[48]. نیشابوری، نظام­الدین حسن­بن­محمد (1416). تفسیر غرائب ­القرآن و رغائب ­الفرقان. جلد 3، بیروت، دارالکتب­ العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
[49]. تابان، جعفر. «نقش سیاق درتفسیرقرآن».  دین و سیاست، شمارۀ 15، بهار 87، صص 99-118.
[50]. رضایی کرمانی، محمدعلی (1376). «جایگاه سیاق در تفسیر المیزان». فصلنامۀ پژوهش­های قرآنی، شمارۀ 9، صص194ـ205.
[51]. کنعانی، سیدحسین (1384). «سیر تحول کاربرد سیاق در تفسیر». فصلنامۀ مشکوه، شمارۀ 87، صص28-43.