The Functions of Intellect and Rationality in Nahj al-Balagha

Document Type : Research Paper

Authors

1 Professor of Tehran University

2 Faculty member, the Department of Quran and Hadith Sciences, Islamic Schools University

Abstract

In Nahj al-Balagha, people have been invited to rationality, and some roles have been identified for intellect and rationality. These roles are not expressed explicitly, but implicitly in the words of Imam Ali (PBUH). This study aims to investigate and organize these items and, also, consider the functions of rationality and intellect through applying a descriptive analytical method in four categories: 1) the Relationship of human and God: the functions of intellect to know God and His commands and to set the scene to have relationship to Him; 2) the Relationship of human to himself: the functions of intellect to recognize good and bad behaviors; 3) the Relationship of human to other people, and 4) the Relationship of human to the nature and world: the functions of intellect to know the world to think about the power of  God. In general, the functions of intellect in Nahj al‌-‌Balagha are divided into two categories: The first is “theoretical intellect” that leads to the growth of human knowledge and the second is “practical intellect” which leads to the growth of society.

Keywords

References

[1]. قرآن کریم. ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی.
[2]. ابن­ابی­الحدید (1337ش). شرح نهج‌البلاغه. قم، کتابخانۀ آیةالله مرعشی نجفی.
[3]. ابن­ابی­جمهور احسائی، محمد بن علی (1405ق). عوالی اللآلی. قم، سیدالشهداء.
[4]. ابن­بابویه، محمد بن علی (1357ش). التوحید. قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[5]. ابن­درید، محمد بن حسن (1988م). جمهرة اللغة. بیروت، دارالعلم للملایین.
[6]. ابن­سیده، علی بن اسماعیل (1421ق). المحکم و المحیط الأعظم. بیروت، دارالکتب العلمیة.
[7]. ابن­فارس، احمد (1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
[8]. ابن­فهد حلی، احمد بن محمد (1407ق). عدة الداعی. بیروت، دارالکتاب الاسلامی.
[9]. ابن­منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت، دارصادر.
[10]. ابن­میثم بحرانی، میثم بن علی (1366ش). اختیار مصباح السالکین. مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
[11]. ابن­میثم بحرانی، میثم بن علی (1362ش). شرح نهج‌البلاغه. بی­جا، دفتر نشر الکتاب.
[12]. اسلامی، احمد (1381ش). عقلانیت و معنویت در نهج‌البلاغه. قم، میثم تمار.
[13]. الهیان، مجتبی و حامد پوررستمی (1388ش). «نگاهی تعلیلی و فلسفی به وصف ناپذیری خدا در نهج‌البلاغه». مجله فلسفه دین، سال ششم، شماره2، صص85-102.
[14]. بیهقی، علی بن زید (1367ش). معارج نهج‌البلاغة. قم‏، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
[15]. بیهقی کیذری، محمد بن حسین (1375ش). حدائق الحقائق فی شرح نهج‌البلاغة. قم، بنیاد نهج‌البلاغه؛ عطارد.
[16]. جعفری، محمدتقی (1368ش). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه. تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
[17]. جوهری، اسماعیل بن حماد (1376ق). الصحاح. بیروت، دارالعلم للملایین.
[18]. حرعاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة. قم، مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث.
[19]. حسینی شیرازی، سید محمد (بی­تا). توضیح نهج‌البلاغه. تهران، دارتراث الشیعة.
[20]. خالقیان، فضل­الله (1388ش). «مسئلۀ عینیت ذات و صفات الهی و کاوشی در نهج‌البلاغه». مجله پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شمارۀ25 و 26، صص70ـ79.
[21]. خوئی، ابراهیم بن حسین (بی­تا). الدرة النجفیة. بی­جا، بی­نا.
[22]. دخیل، علی محمد علی (1364ق). شرح نهج‌البلاغة. بیروت، دارالمرتضى‏.
[23]. راوندی، سعید بن هبة­الله (1364ش). منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة. قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
[24]. سبحانی، محمدتقی (1380ش). «اسماء و صفات خدا». دانشنامۀ امام علی(ع). ج2، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
[25]. سراج‌زاده، حسن (1378ش). خداشناسی در نهج‌البلاغه. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قم.
[26]. سیدان، سید جعفر (1380ش). «توحید». دانشنامۀ امام علی(ع). ج2، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
[27]. شریف رضی، محمد بن حسین (1388ش). نهج‌البلاغه. ترجمۀ حسین استاد ولی، تهران، اسوه.
[28]. شوشتری، محمدتقی (1376ش). بهج الصباغة فی شرح نهج‌البلاغة. تهران، امیرکبیر.
[29]. صاحب بن عباد، اسماعیل (1414ق). المحیط فی اللغة. بیروت، عالم الکتب.
[30]. طالقانی، محمود (1374ش). پرتوی از نهج‌البلاغه،. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
[31]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم، دارالهجرة‏.
[32]. فیض کاشانی، محمدمحسن (1406ق). الوافی. اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی(ع).
[33]. قربانی، زین‌العابدین (1380ش). «معاد». دانشنامۀ امام علی(ع). ج2، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
[34]. قنبری، بخشعلی (1394ش). «رابطۀ عقیدتی ـ معرفتی انسان و خدا در نهج­البلاغه». مجلۀ انسان پژوهی دینی، شمارۀ33، صص143ـ162.
[35]. کاشانی، ملا فتح‏الله (1378ش). تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین. تهران، پیام حق.
[36]. کلینی، محمد بن یعقوب (1365ش). الکافی. تهران، دارالکتب الاسلامیه.
[37]. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1404ق). بحار الانوار. بیروت، مؤسسة الوفاء‏.
[38]. محمدرضایی، محمد (1380ش). «برهان‌های اثبات وجود خدا». دانشنامۀ امام علی(ع). ج2، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
[39]. محمدی ری‌شهری، محمد (1382ش). دانش‌نامۀ امیرالمؤمنین(ع) بر پایۀ قرآن، حدیث و تاریخ. ج10، با همکاری سید محمدکاظم طباطبایی و سید محمود طباطبایی‌نژاد، ترجمۀ: محمدعلی سلطانی، قم، دارالحدیث.
[40]. معارف، مجید (1392ش). «رابطۀ نهج‌البلاغه با قرآن». مجله پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شمارۀ38، صص27ـ50.
[41]. مغنیه، محمدجواد (1358ق). فی ظلال ‏نهج‌البلاغه. بیروت‏، دارالعلم‏ للملایین.
[42]. مفضل بن عمر جعفی کوفی (1969م). توحید المفضل. قم، کتابخانه داورى.
[43]. مکارم شیرازی، ناصر (1386ش). پیام امام امیرالمؤمنین(ع)‏. تهران، دارالکتب الاسلامیه‏.
[44]. موسوی، سید عباس (1376ق). شرح‏ نهج‏البلاغه. بیروت، دارالرسول‏ الاکرم؛ دارالمحجة البیضاء.
[45]. مؤمنی، جواد (1385ش). «اصل مشورت در نهج‌البلاغه». مجله بصیرت، شماره37، صص107ـ116.
[46]. نجاتی، محمدعثمان (1381ش). قرآن و روان‏شناسی‏. مشهد، آستان قدس‏ رضوی.
[47]. نقوی قاینی خراسانی‏، سید محمدتقی (بی­تا). مفتاح ‏السعادة فی ‏شرح ‏نهج‏البلاغة. تهران‏، مکتبة المصطفوی‏.
[48]. ورام بن ابی­فراس‏ (بی­تا). مجموعة ورام‏. قم‏، مکتبة الفقیه.
[49]. هاشمی خوئی، ‏میرزا حبیب‌الله (1358ش). منهاج ‏البراعة فی ‏شرح ‏نهج‌البلاغة. تهران‏، مکتبة الاسلامیة.
[50]. یزدی، اقدس و سیده مریم حسینی (1393ش). «بررسی براهین خداشناسی در کلام امام علی(ع)». مجلۀ پژوهش‌های فلسفی ـ کلامی، شماره62، صص59ـ89.
 
 
Quranic Sciences and Tradition
Volume 50, Issue 2
February 2018
Pages 315-337

Files

Share

How to cite

Statistics