Critical Analysis of Ibn Taymiyya’s Fabrication-Recognition Rules in the Narrations of the Storytellers

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Literature and Humanities, Yasouj University, Yasouj, Iran.

2 ChatGPT said: Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Literature and Humanities, Yasouj University, Yasouj, Iran

3 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Faculty of Literature and Humanities, Yasuj University, Yasuj, Iran

Abstract

Since the evaluation and analysis of fabrication-recognition rules require enumeration, classification, determination of their application rate, and ultimately the selection of the most reliable principles, the present study—using a descriptive-analytical method and based on library sources—undertakes a critical study of such rules in the Narrations of the Storytellers (Aḥādīth al-Quṣṣāṣ). Its aim is to extract and organize the principles applied by Ibn Taymiyya for identifying fabricated ḥadīth and to assess their accuracy and effectiveness. Although the systematization of these rules is challenging because of his scattered comments about various narrations, the findings demonstrate that Ibn Taymiyya employed several criteria for detecting fabrications. These include comparison with the Quran, comparison with the Prophetic Tradition (Sunnah), contradiction with reason (ʿaql), reliance on the consensus of the scholars (ijmāʿ) and their unanimous agreement (ittifāq ahl al-ʿilm), the principle of “it has no basis” (lā aṣl lahū), and contradiction with historical fact. The study shows that Ibn Taymiyya often refrained from presenting detailed arguments and instead contented himself with general assertions or superficial appearances, which were largely based on his own interpretations. In applying the Quran-comparison principle, his approach lacked comprehensiveness and precision. The principle of “it has no basis” contains prejudgments and sectarian biases that conflict with the scientific principles of ḥadīth criticism. Similarly, the principle of “consensus of the scholars” proves deficient, as Ibn Taymiyya limited its scope to a particular group of earlier scholars who concurred with his views, thereby undermining its universality and scholarly validity. Thus, notwithstanding Ibn Taymiyya’s prominence in the field of ḥadīth studies, some of his fabrication-recognition rules in this domain remain in need of careful re-examination and serious scholarly critique.

Keywords

Main Subjects

References

قرآن کریم (1418ق). ترجمه محمد مهدی فولادوند. محقق: هیئت علمى دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى). چاپ سوم. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی‏.
‏ ابن أبی جمهور، محمد (1405ق). عوالی اللئالی. تحقیق: مجتبی عراقى. قم: انتشارات‌دار سید الشهداء للنشر.
ابن تیمیه، احمد (بی تا). احادیث القَصّاص. چاپ اول، بی‌جا: انتشارات المکتب الاسلامی.
ابن جوزی، علی (1386ق). الموضوعات. به کوشش: عبدالرحمان محمد عثمان، المدینه: المکتبه السلفیه.
ابن حبان، محمد (1414ق). الصحیح. تحقیق، شعیب الأرنؤوط. چاپ دوم. بی‌جا: انتشارات مؤسسة الرسالة.
ابن حجر، ابو الفضل احمد بن علی (1404ق). تهذیب التهذیب. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
ابن حنبل، احمد بن محمد (1420ق). الزهد لأحمد بن حنبل. مصحح: شاهین. محمد عبدالسلام. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ــــــــــ (بی تا). المسند. بیروت: انتشارات‌دار صادر.
ابن سعد، محمد بن ابراهیم (1426ق). عمدة القاری شرح صحیح البخاری. محقق: عطار. صدقی جمیل. بیروت:‌دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
ابن شاهین، عمر بن احمد (1424ق). الترغیب فی فضائل الأعمال وثواب ذلک. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ابن عبدالبر، عمر یوسف (1412ق). الاستیعاب. تحقیق: علی محمد البجاوی. بیروت: انتشارات‌دار الجیل.
ابن عساکر، ابوالقاسم علی (1415ق). تاریخ مدینة دمشق. تحقیق: علی شیری. بیروت: انتشارات‌دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
ابن ماجة، محمد قزوینی (بی تا). سنن ابن ماجة. تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
ابن نعمان، محمد (1413ق). الإختصاص. تحقیق: علی اکبر غفارى. قم: انتشارات الموتمر العالمى.
ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر (1419ق). تفسیر القرآن العظیم. محقق: محمدشمس‏الدین، محمد حسین‏ منشورات محمد علی بیضون. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ابو یعلی، احمد بن علی (1410ق). مسند ابی یعلی الموصلی. محقق: سلیم اسد، حسین. بیروت:‌دار المأمون للتراث.
ابی داود، ابن الأشعث سجستانی (1410ق). سنن ابی داود. تحقیق: سعید محمد اللحام،. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
ابی داود الطیالسی، سلیمان (بی تا). المسند. بیروت: انتشارات‌دار المعرفة.
اخوان مقدم، زهرا (1383ش). روش‌های برخورد ابن تیمیه با احادیث نبوی. فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث سفینه، (3)، 114-80.
‌الحسکانی، حاکم (1411ق). شواهد التنزیل. تحقیق: الشیخ‌ محمدباقرالمحمودی. تهران: انتشارات‌مؤسسة الطبع والنشرالتابعة لوزارة‌الثقافة‌والإرشادالإسلامی.
امینی، عبدالحسین (1397ق). الغدیر. چاپ چهارم. بیروت: انتشارات‌دار الکتاب العربی.
البخاری، محمد (1401ق). الصحیح. بیروت: انتشارات‌دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
بخت ستاری، اغول (1392). معیارهای وضع حدیث از دیدگاه جلال الدین سیوطی. پایان نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی سید علی اکبر ربیع نتاج. مازندران: دانشگاه مازندران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
بروجردی، سید حسین (1397ق). جامع أحادیث الشیعة. قم: انتشارات مطبعة مهر.
بهرامی، علیرضا (1385ش). سبک‌شناسی سیوطی درالئالی مصنوعه. علوم حدیث، 1، (35)، 28-1.
بیهقی، احمد بن حسین. (1405ق). دلائل النبوة (للبیهقى). محقق: قلعجی، عبدالمعطی امین. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ــــــــــ (1421ق). شعب الإیمان. محقق: زغلول‌، ابو هاجر محمدسعید. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ترمذی، ابوعیسی محمد (1403ق). سنن الترمذی. تحقیق عثمان عبد الرحمن محمد. چاپ دوم. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
جودوی، امیر (1383). نقدو بررسی قواعد وضع‏شناسی المنار ابن قیم. علوم حدیث، (32)، 127-104.
ــــــــــ (1379ش). ارزیابی اسلوب‌های ساماندهی معیارهای وضع‌شناسی حدیث. مقالات و بررسی‌ها، (67)، 41-23.
ــــــــــ (1384). مبانی وضع‌شناسی در الموضوعات ابن جوزی. علوم حدیث، (34)، 112-86
حر عاملى، محمد بن حسن (1418ق). الفصول المهمة فی أصول الأئمة. تحقیق، محمد القائینى. قم: انتشارات موسسه معارف اسلامى امام رضا (ع).
حسن وند، فاطمه (1400). معیارهای تشخیص احادیث صحیح از جعلی ازمنظر معصومان (ع). پایان نامه کارشناسی ارشد. به راهمایی محمد نقی رفعت نزاد. قم: دانشگاه پیام نور قم، گروه علوم قرآن و حدیث.
خطیب البغدادی، ابوبکر (1405ق). الکفایة فی علم الروایة. تحقیق: أحمد عمر هاشم. بیروت: انتشارات‌دار الکتاب العربی.
خفاجى، احمد بن محمد (1417ق). حاشیة الشهاب. محقق: مهدیعبد الرزاق. بیروت:‌دار الکتب العلمیة.
ذهبی، شمس الدین (بی تا). تذکرة الحفاظ. بیروت: انتشارات‌دار إحیاء التراث العربی.
زرندی الحنفی، محمد بن یوسف (1377ق). نظم درر السمطین. بی‌جا: بی‌نا.
سیوطی، جلال الدین (1401ق). الجامع الصغیر. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
شعیری، محمد (بی تا). جامع الأخبار. نجف: انتشارات مطبعة حیدریة.
شیخ صدوق، محمد بن على (1406ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏. چاپ دوم. قم:‌دار الشریف الرضی للنشر.
ــــــــــ (1404ق). عیون أخبار الرضا (ع). تحقیق، الشیخ حسین الأعلمی. بیروت: انتشارات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
شیخ بهایی‏، محمد بن حسین (1384ش). منهاج النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح، تحقیق: حسن حسن زاده آملی. چاپ ششم. تهران: انتشارات حکمت.
طباطبایی، سید محمد حسین (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت‏: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرانی، سلیمان بن احمد. (1415ق). المعجم الاُوسط. محقق: ابو معاذ، طارق بن عوض الله و ابن ابراهیم حسینی، ابوالفضل عبدالمحسن، قاهره:‌دار الحرمین للطباعة و النشر و التوزیع.
ــــــــــ (بی تا). المعجم الأوسط. تحقیق: حمدی عبد المجید السلفی. بی‌جا: انتشارات‌دار إحیاء التراث العربی.
طوسی، محمد بن حسن (1414ق). امالی. قم: انتشارات‌دار الثقافة.
فتنی، محمد طاهر بن علی (بی تا). تذکرة الموضوعات. بی‌جا: بی‌نا.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی (ط-الإسلامیة). چاپ چهارم. تهران:‌دار الکتب الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر (1403ق). بحار الأنوار. چاپ دوم. بیروت: انتشارات‌دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازى، ناصر (1374ش). تفسیر نمونه. تهران: انتشارات‌دار الکتب الإسلامیة.
المناوی، محمد عبدالرؤوف (1415ق). فیض القدیر شرح الجامع الصغیر. تحقیق: أحمد عبد السلام. بیروت: انتشارات‌دار الکتب العلمیة.
النسایی، احمد (1348ق). سنن النسایی. بیروت: انتشارات‌دار الفکر.
هاشمى خویى، میرزا حبیب الله هاشمى خویى (1400ق). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة. تحقیق: ابراهیم میانجى. چاپ چهارم. تهران: انتشارات مکتبة الإسلامیة.
هیثمی، علی بن ابوبکر (1408). مجمع الزوائد. بیروت: انتشارات‌دار الکتب العلمیة.
Quranic Sciences and Tradition
Volume 58, Issue 1
(Spring & Summer 2025)
September 2025
Pages 155-173

Files

Share

How to cite

Statistics