دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321Ibn Abi Al-Awja: His Historical Existence and the Evaluations of the claims about Himابن أبیالعوجاء: شخصیتشناسی و ارزیابی ادعاهای منسوب به او9316393710.22059/jqst.2017.224588.668787FAقاسمبستانیدانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید چمران اهوازJournal Article20170108The phenomenon of Hadith forgery has long been known to Muslims, and there have been constant warnings, even of Imams (a. s.), about it. Many books have been written in explaining and applicability of this phenomenon which have dealt with its different aspects, including the reference to characters to whom fabricated Hadiths are ascribed. The most famous of these characters is Ibn Abi Al-Awja about whom most history books of Hadith have talked. But, who is this character? Is he real or fictional? To what extent the claims about him, in terms of the number of fabricated Hadiths and the changing of religious orders is consistent with truth. In this paper, based on the library method and data analysis, we have shown although this character is real, he has not been engaged in Hadith forgery.
پدیدۀ جعل حدیث، از دیرباز نزد مسلمانان امری شناخته شده بود و پیوسته دربارۀ آن، هشدارهایی حتی از سوی معصومان<sup>(ع)</sup> صورت گرفته و تألیفات بسیاری در تبیین و مصداقیابی آن نوشته شده است و دانشمندان از جنبههای مختلفی بدان پرداختهاند که از آن جمله است اشاره به شخصیتهایی که به کار جعل حدیث مشغول بوده و احادیثی جعلی بدانها منسوب است. یکی از مشهورترین این افراد، ابن أبیالعوجاء است که کمتر کتاب مربوط به تاریخ حدیث است که از او و ادعاهایش در خصوص جعل حدیث و تغییر احکام دین بر اساس این احادیث سخن نگفته باشد. امّا آیا او شخصیتی حقیقی دارد یا افسانهای؟ ادعاهای منسوب به او از حیث تعداد احادیث جعلی او و تغییر احکام شرعی توسط این جعلیات، تا چه اندازه با حقیقت سازگار است؟ در این مقاله که به روش کتابخانهای و تجزیه و تحلیل دادهها است، پس از ذکر گزارشهایی تاریخی مربوط به این فرد و بررسی و نقد آنها و معلوم شدن تعارضات و اشکالات سندی و متنی این گزارشها، آشکار میشود که هر چند میتوان از وجود تاریخی این فرد و متکلم بودنش ـ متکلمی معارض اسلام ـ سخن گفت اما نمیتوان ثابت کرد که وی در کار جعل حدیث و اشاعۀ آن و تغییر احکام اسلامی بر اساس آنها بوده است.دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321The Reconstruction of Al-Hajj, Mua'wiyah Ibn Ammar’s Book, and the Evaluation of Its Chains of Narration with Emphasis on Pilgrimage Hadithsبازسازی کتاب الحج معاوﯾﺔ بن عمار و ارزیابی طرق روایت آن با تأکید بر احادیت زیارت33596393810.22059/jqst.2017.211536.668689FAمنصورپهلواناستاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران0000-0001-9925-7524حسنطارمی راددانشیار بنیاد دایرة المعارف اسلامیمحمد حسینسهیلیدکتری علوم قرآن و حدیث پژوهشکدۀ نهج البلاغه0000-0001-8949-7970Journal Article20160709The book, al-Hajj, which is written by Mua'wiyah Ibn Ammar, one of the trusted companions of Imam Sadiq (a.s.), is one of the principal sources used in the books written by early Shiite scholars on the subject of Hajj. The issues like pilgrimage practices of the Prophet’s grave (pbuh) and the practices of other holy places of Medina exist in this book too. The purpose of this paper is to evaluate the Hadiths of this book on pilgrimage, existing in the early Shiite scholars’ books (especially al-Kafi, al-Faqih, Kamil al-Ziyarat, and Tahdhib). This task is done through examining the existing evidence of Hadiths and comparing them with the Chains of Narration of the missing sources in the listed books. The quotation of these Hadiths by Mua'wiyah Ibn Ammar, with regard to his authority and the prestige of his Chains of Narration, and contrary to some claims, is the indication of the genuineness of the pilgrimage of the grave of the Holy Prophet (pbuh), praying beside his grave, blessing the grave, resorting to him, and the legitimacy of these practices from the viewpoint of Imam Sadiq (a.s.).
<em> </em>
<br clear="all" />
<em>کتاب الحج</em> نوشتۀ معاویة بن عمار ـ از اصحاب مورد اعتماد امام صادق<sup>علیهالسلام</sup> ـ از اصولی است که در تألیف کتابهای متقدمان امامیه در موضوع حج مورد استفاده قرار گرفته است. به مناسبتِ اعمال حج، زیارت رسول خدا <sup>صلیاللهعلیهوآله</sup> و اعمال سایر اماکن متبرکۀ مدینه نیز در این کتاب وجود داشته است. شناسایی احادیث این کتاب در موضوع زیارت که در کتابهای موجود متقدمان امامیه ـ به خصوص <em>الکافی</em>، <em>الفقیه</em>، <em>کامل الزیارات</em> و <em>تهذیب</em> ـ باقی مانده و ارزیابی سندی آنها، هدف این نوشتار است. این کار با بررسی اسناد این احادیث در کتابهای موجود و مقایسۀ آنها با طرق منابع مفقود در کتابهای فهرست انجام میشود. نقل این احادیث از کتاب معاویة بن عمار با توجه به وثاقت او و اعتبار طرق کتابش، بر خلاف برخی ادعاها[1] نشانۀ اصالت زیارت رسول خدا<sup> صلیاللهعلیهوآله</sup>، دعا نزد قبر ایشان، تبرک به قبر و توسل به آن حضرت و مشروعیت این اعمال از دیدگاه امام صادق<sup> علیهالسلام</sup> است.
<br clear="all" />دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321Intertextuality of Quran and the Sayings of Imam Ali (a.s.) in Abu Firas al-Hamdani Poemsبینامتنی قرآن و سخنان امیرالمومنین (ع)در اشعار ابوفراس حمدانی61756393910.22059/jqst.2017.206775.668648FAمحمد ابرهیمخلیفه شوشتریدانشیارگروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید بهشتیزهرااحمدلودانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20160613Abu Firas Al-Hamedani is one of the poets in Abbasid era. He has a deep looking into Islam and the religious issues. When in prison, he found an ascetic view to life.
Al-Hamedani lived close to the beginning of Islam. The most researches on him are conducted about his character and some of his odes, but no research has been done on the relationship between his poems and the Holy Quran or Nahjul Balagha, although his poems and words are mostly inspired by these two in the form of borrowing or changing the texts. The poet did this consciously, sometimes in favor of the two and sometimes against them.ابو فراس حمدانی از چکامهسرایان عصر عباسی است. او نگاهی عمیق به اسلام و مسائل مذهبی دارد و در اسارت، دیدگاه زاهدانه نسبت به زندگی پیدا میکند. همچنین او در عصری نزدیک به صدر اسلام میزیست. بیشتر پژوهشهایی که دربارۀ این شاعر صورت گرفته است در خصوص شخصیت و برخی از قصاید اوست ولی دربارۀ تعامل اشعار او با قرآن و نهجالبلاغه تحقیقی صورت نگرفته است. در حالیکه مضامین و واژگان و تصاویر شعری شاعر، الهام گرفته از این دو متن دینی، گاه به شکل وامگیری و گاه به شکل دگردیسی است و شاعر آگاهانه گاه تعاملی در جهت این دو متن و گاه بر خلاف جهت این دو متن داشته است.دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321The Semantic Components of the Word “Karam” in Quran according to the Structural Semantics and Analytical-Rational Approachesمؤلفه های معنایی ماده ی «کرم» در قرآن بر اساس معناشناسی ساختاری و رویکردهای تحلیلی - منطقی77996394010.22059/jqst.2017.231091.668846FAاحدفرامرز قراملکیاستاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهرانعبدالهادیفقهی زادهاستاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران0000-0003-3920-1101مریمقاسم احمددانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه تهرانJournal Article20170412Expounding the various components associated with the word “Karam” (meaning “dingus” in Latin, which is the root of the word “dignity” in English) is of paramount importance. There are a huge number of Quranic studies dedicated to the dignity and the respect that humans gain either intrinsically or acquire by themselves. However, by delving into the semantic data as well as the meanings of the words associated with Karam or by paying attention to how frequently they are used, one may realize that Karam and its components in the Holy Quran need to be extracted and dissected according to the concept of “Rab” (God). Using historic and ethnic structural semantics as well as semantic data, the current study tries to come up with the associated words and substitutes for “Karam”. Subsequently, this study will try to complete the structural-semantic data and not only discover the meanings of “Karam” in Quran with an analytical-rational approach, but also analyze them by categorizing the related associated words and substitutes into the two groups of concepts and examples. Eventually it comes to the conclusion that honor and dignity are closely associated in the Holy Quran and that there is an ample interaction between the two.تبیین مؤلفههای مادۀ «کرم» در پژوهشهای قرآنی از اهمیت خاصی برخوردار است. انبوه پژوهشهای انجام شده در این رابطه، از کرامت و اعتبار و احترامی که انسان به طور ذاتی یا اکتسابی به آن دست یافته است سخن به میان آوردهاند. حال آنکه براساس دادههای معناشناسی و با استخراج همنشینها و جانشینهای مادۀ «کرم» و بسامد به کارگیری آنها میتوان دریافت که مفاهیم مادۀ «کرم » در قرآن برمحور مصداق رب قرار گرفته و بنابر این، مؤلفههای این ماده در قرآن باید بر محور «رب» استخراج و تحلیل گردد. این پژوهش میکوشد، برمبنای دادههای معناشناسی تاریخی و قومی و به کارگیری معناشناسی ساختاری، به استخراج همنشینها و جانشینهای مادۀ «کرم» در قرآن بپردازد و در ادامه با تکمیل دادههای معناشناسی ساختاری با رویکردهای تحلیلی ـ منطقی، علاوه بر کشف معانی مادۀ کرم در قرآن، با دستهبندی همنشینها و جانشینهای این ماده در دو گروه مصادیق و مفاهیم، آنها را تحلیل کند؛ چنانکه در پایان میتوان شرافت، دهش و دوسویه بودن این ارتباط را از مؤلفههای معنایی مادۀ «کرم» در قرآن به شمار آورد.دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321The Documental and Implicational Study of the Hadith“I have been commanded to fight people”بررسی سندی و دلالی حدیث «أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاس...»1011216394110.22059/jqst.2017.225788.668797FAمحسنقاسم پوردانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان،محمدشیرین کار موحددانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشانJournal Article20170122The Hadith of “<em>I have been commanded to fight people</em>” is considered as one of the most important documents for Jihad commands. Referring to this Hadith, and some other reasons, orientalists and Takfiris introduce jihad in Islam as an act of violence. However, the documental analysis of this Hadith indicates a distortion of it. Some <em>Rejal</em> sources, both by Sunni and Shiite, suggest that in any succession to Hadith, there are unreliable narrators, i.e., those accused of mendacity, or those for whom there is no description. Moreover, the content analysis of the Hadith measured against Quran and Sunnah along with the word analysis of it both bring us to a different sense than common understanding. It should be noted that although this Hadith has been narrated among Sunnis frequently, i.e. it has been in succession by a countless number of people over centuries, there is no citation of it in famous Shiite Hadith communities, and only the jurisconsults have relied upon it.حدیث «أُمِرْتُ أَنْ أُقاتِلَ الناس...» از جمله مهمترین مستندات احکام جهاد به شمار میآید. مستشرقان و تکفیرگرایان با استناد به این حدیث ـ و البته سایر ادله ـ جهاد در اسلام را خشونتبار معرفی میکنند لکن واکاوی سندی این حدیث بیانگر مخدوش بودن آن است. برخی منابع رجالی نشان میدهد در هر یک از طرق این حدیث، افراد ضعیف، متهم به کذب و یا کسانی وجود دارند که دربارۀ آنها توصیفی وارد نشده است. در این مقاله بررسی رجالی بیشتری با نگاه به مبانی شیعی صورت پذیرفته است. همچنین بررسی محتوایی حدیث در قالب عرضۀ حدیث بر قرآن و سیرۀ پیامبر<sup>(ص)</sup> و نیز تحلیل واژگان حدیث، حاکی از معنایی متفاوت از فهم رایج آن است. به علاوه توجه به روح حاکم بر آیات قتال در قرآن و دفاع از مظلومان و سرزمینهای اسلامی در کنار اولویت صلح و مدارا، مؤلفههای دیگری است که به لحاظ محتوایی حدیث یاد شده را بیاعتبار میکند. همچنین با وجود تواتر حدیث مذکور نزد اهل سنت، در مجامع حدیثی مشهور شیعه ذکری از آن به میان نیامده است و تنها فقها بدان استناد کردهاند.دانشگاه تهرانپژوهش های قرآن و حدیث2008_943050120170321The World of Zar in the Holy Quranعالم ذر در قرآنکریم (بررسی 14 آیه)1231426394210.22059/jqst.2017.204512.668630FAسید محسنمیرباقریدانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی؛0000-0002-9078-0586Journal Article20160926The word Zar has two lexical meanings: a tiny ant and an outspread dust in the air, but in Quranic thought, it refers to an era before the present mundane world. The origin of calling this era Zar World, is the Hadiths narrated from Ahl al-Bayt (may peace be upon them all). In the world of <em>Zar</em>, It is believed that, all Humans are created from soil as an imperceptible whit, and it was in this world that the divine trustworthiness (<em>Al-Amanah</em>) was placed upon them and they vowed to obey only Allah and not the Devil. That whit body includes all of Man’s codes of information and in order to enter this world, The <em>Nutfah Amshaj</em> encompasses both luminous and evil capacities to provide a basis for testing Man’s truth and sincerity. The <em>Nutfah</em> which is formed in the mother’s body/womb (al-<em>Qarar al-Makin</em>) starts to grow and become “<em>Alaqah</em>”, then “<em>Mudghah</em>”, then …, and eventually the baby is born and, then, is placed in the way of his/her subsequent growth.موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچۀ ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نامگذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت<sup>(ع)</sup> صادر شده است. دربارۀ خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن میشود که از نظر قرآن همۀ انسانها از خاک یا از گل در قالب ذرهای نادیدنی خلق شدهاند و در همان عالم بود که امانت الهی بر او عرضه شد و بر بندگی خدا و عدم بندگی شیطان از او پیمان گرفته شد. آن بدن ذرهای حاوی همۀ کدهای اطلاعاتی انسان است و برای ورود به زندگی دنیا به بدن پدر و مادر ورود پیدا میکند و در آنجا ساخت و ساز میشود و به سلول حیاتی به نام نطفه تبدیل میگردد؛ نطفه ای که امشاج است و استعدادهای نورانی و ظلمانی در وجود او به ودیعت گذاشته میشود تا زمینهای برای آزمون بندگی خالصانۀ خدای منان باشد و خویشتنداری در مسیر بندگی معنا پیدا کند. نطفۀ تشکیل شده در بدن مادر (قرار مکین) رو به رشد میگذارد و به علقه، مضغه و... تبدیل میشود تا اینکه به صورت طفلی متولد شود و دوران درس و بحث مدرسۀ دنیای خود را طی کند. جالب است که بر اساس روایات و اشارات قرآن کریم برای احیاء انسانها در قیامت نیز همین مسیر طی میگردد و طینت افراد بشر در دل خاک قرار میگیرد و بارانهای مخصوصی زمینۀ رشد آنان را به صورت جنین فراهم میکنند تا این که با نفخ صور دوم از دل خاک بر آیند.