2024-03-29T09:52:04Z
https://jqst.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8316
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
صفحات آغازین
صفحات آغازین مجله پژوهش های قرآن و حدیث
صعحات آغازین
2016
09
22
163
184
https://jqst.ut.ac.ir/article_63013_5f21bf86d96e7ccabd75aaf0463d776d.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و علامه فضلالله دربارۀ تفسیر آیۀ شقّالقمر
منصور
پهلوان
اسلام
ملکی معاف
عموم مفسران از جمله علامه طباطبایی بر این باورند که آیۀ « اِقْتَربَتِ الساعَةُ وَ انْشَقَّ القَمَرُ [قمر:1] هنگام قیامت نزدیک شد و ماه شکافت» ناظر به معجزۀ شقالقمر است که در زمان پیامبر خاتم(ص) تحقق یافته است. در مقابل، اندکی از مفسران از جمله سید محمدحسین فضلالله (صاحب تفسیر مِن وَحیِ القرآن) بر این باورند که این آیه به شکافته شدن ماه در قیامت اشاره دارد و روایاتی که تحقق آن در زمان پیامبر(ص) را مطرح کردهاند قابل اتکا نیستند. علامه طباطبایی در المیزان از نظریۀ مشهور دفاع کرده اما فضل الله آن را نقد کرده و دفاعیات صاحب المیزان را ناکافی دانسته است. در این نوشتار با استناد به شواهد قرآنی و تاریخی نشان داده شده است که نظریۀ مشهور با اشکالهایی مواجه است و نظریۀ فضل الله و شماری از عالمان مسلمان که انشقاق قمر را از رویدادهای هنگام قیامت میدانند قویتر است.
اعجاز
المیزان
شقالقمر
علامه طباطبایی
من وحی القرآن
محمدحسین فضل الله
2016
09
22
185
205
https://jqst.ut.ac.ir/article_63014_2cc92db709a36baa7a19ebb92c67bd7c.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
رهیافتی بر تأثیر باورهای کلامی بر ارزیابی سند و متن حدیث
علی
حسن بگی
حدیث در میان مسلمانان همواره از جایگاه مهمی برخوردار بوده زیرا پس از قرآن کریم، دومین منبع و خاستگاه فکری مسلمانان و همچنین تنها واسطۀ میان آنان و سنت معصومان است. از سوی دیگر، میانرشتهایبودن دانش حدیث اقتضا میکند که رابطۀ آن را با دانشهای مرتبط بررسی کنیم. در این میان، دانش کلام یکی از دانشهایی است که ارتباط وثیقی با دانش حدیث دارد زیرا راویان و مؤلفان کتابهای حدیثی هریک قالب فکری خاصی دارند که بر اساس آن به حدیث مینگرند. در این میان، باورهای کلامی نقش بسزایی در شکلگیری قالب فکری افراد دارد لذا بررسی تأثیر باورهای کلامی بر حوزۀ حدیث ضروری است و بدینترتیب، مقصد اصلی پژوهشهای حدیثی یعنی نقد و فهم حدیث را بهتر میتوان ساماندهی کرد. نوشتار حاضر پاسخ این پرسش را بررسی میکند: آیا باورهای کلامی بر حوزۀ حدیث تأثیر گذاشته است؟ در صورت مثبتبودن پاسخ، آیا این تأثیر سلبی بوده یا علاوه بر آن، تأثیر ایجابی هم داشته است؟ با این بررسی روشن شد که باورهای کلامی آثار سلبی گوناگونی از خود در سند ومتن حدیث بر جای گذاشته است که حاکی از لزوم توجه به تأثیر باورهای کلامی بر حدیث است.
باورهای کلامی
حدیث
سند
متن
2016
09
22
207
228
https://jqst.ut.ac.ir/article_63015_6eac3ca6cb1a3c0c565f98cf6a8d53fa.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
رویکرد آسیب شناسی ملاّخلیل قزوینی به روایات در شرح اصول کافی
علی
راد
عاطفه
محمدزاده
احادیث معصومان در گذر تاریخ در معرض برخی از آسیبها بوده است. بررسی روشمند حدیث با هدف کشف این آفات و ارائۀ راهکارهای علاج آن، یکی از مهمترین دانشهای مطرح در علوم حدیث است. این مهم در ارزیابی شرحهای منسوب به اخباریان و به ویژه شرحهای نوشته شده بر کتاب کافی اهمیت مضاعفی مییابد. ملاّخلیل قزوینی یکی از شارحان اصولکافی در عهد صفوی، در کتاب صافی، تعداد اندکی از احادیث را مبتلا به آسیب دانسته است. هرچند تعداد آسیبهایی که وی در ضمن شرح حدیث بیان کرده است در مقایسه با برخی دیگر از شرحنویسان زیاد نیست، با این حال میتوان آنها را در انواع آسیبهای مادۀ پژوهش، روش پژوهش و پژوهشگر طبقهبندی کرد و شامل گونههایی چون تقیه، سقط، تقطیع، اختصار، چندمعنایی و گسستگی سند دانست. این نوشتار بر آن است تا پس از بررسی رویکرد قزوینی در آسیبشناسی روایات اصولکافی، شیوۀ او را تحلیل کرده، در صورت نیاز به نقد آن بپردازد.
آسیب شناسی حدیث
شرح حدیث
صافی در شرح کافی
ملاّخلیل قزوینی
2016
09
22
229
249
https://jqst.ut.ac.ir/article_63016_10346dabee578d8d095bcdf3813ff19a.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
بینامتنی قرآنی در اشعار سفیان بن مصعب عبدی
ابوالفضل
رضایی
رقیه
خرمی
نظریۀ بینامتنی که نخستین بار از سوی کریستوا مطرح شد بیانگر آن است که هر متنی برخاسته از متنهای پیشین یا معاصر خود است و به معنای اندیشۀ انتقال معنا یا لفظ از یک متن به متن دیگر میباشد. این انتقال بر اساس سه قاعدۀ نفی جزئی، متوازی و کلی صورت میپذیرد. از مهمترین منابعی که همواره مورد اقتباس شاعران قرار داشته قرآن کریم است. آنان همواره از سرچشمۀ فیاض واژگان و مضمونهای آن بهره میبردند. یکی از این شاعران، سفیان بن مصعب است که شعر خود را در خدمت نشر فضایل ائمه( ع) و مفاهیم قرآنی قرار داد. او با کمترین تغییر، بینامتنی آشکاری را با مفردات و مضامین قرآنی به نمایش گذاشته است. پربسامدترین نوع رابطۀ بینامتنی در شعر وی، نفی جزیی است. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، روابط بینامتنی در شعر این شاعر مورد بررسی قرار گرفته است.
بینامتنی قرآنی
سفیان بن مصعب
شعر عربی
قرآن کریم
2016
09
22
251
268
https://jqst.ut.ac.ir/article_63017_0db62d95dfc5b74feb71837225525258.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
بررسی و نقد آرای گابریل رینولدز درباب کفالت حضرت مریم در قرآن
مجتبی
زروانی
قربان
علمی
محمدباقر
سعیدی
خاورشناسانِ قائل به تأثیرات مسیحی در اسلامِ آغازین را میتوان به گروههای مختلفی تقسیم کرد. برخی از ایشان قائل به تأثیرات اناجیل غیررسمی و به طور مشخص اناجیل کودکی در اسلام آغازین بودهاند.گابریل رینولدز با طرح این نظر که قرآن را باید با نظر به نوشتههای عهدینی فهم کرد، آیات 35-44 سورۀ آلعمران در باب تولد و کودکی و کفالت حضرت مریم را در پرتو یکی از اناجیل کودکی به نام «پیشا انجیل یعقوب» تبیین کرده است. به تبیین وی از این آیات نقدهایی وارد است که نتیجۀ غفلت وی از فقراتی از متن عهدین بوده است.
زکریا
خاورشناسان
عهدین
قرآن
گابریل رینولدز
مریم
2016
09
22
296
284
https://jqst.ut.ac.ir/article_63018_778abb696566501bec0ab95f0cf73b73.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
دانش اعراب القرآن و نقش آن در ترجمة قرآن کریم ( با تاکید بر ترجمۀ شاه ولی الله دهلوی)
محمد رضا
شاهرودی
محمد سعید
بیلکار
اعراب القرآن از دانشهایی است که در راستای فهم و تفسیر استدلالی قرآن کریم شکل گرفته و در آن، آثار ارزشمندی تالیف شده است. در میان قرآنپژوهان، معرِبان در کتابهای «اعراب القرآن» و مفسران در آثار تفسیری خود به خوبی اهمیت این دانش را دریافته و از آن بهره بردهاند اما برخی از مترجمان با تساهل از این دانش گذر کرده و به یافتههای دانش اعراب القرآن به عنوان یکی از بایستههای مقدماتی ترجمۀ قرآن کمتر توجه کردهاند. در این مقاله نخست به تعریف این دانش و پژوهشها و تالیفهای صورت گرفته در آن پرداخته و سپس نقش اعراب القرآن را در ترجمۀ صحیح قرآن کریم پیگیری کردهایم. مهمترین عناصر تاثیر گذار اعراب القرآن بر ترجمۀ کلام الله عبارتاند از توجه به معنای مراد گوینده بر پایۀ ظهور عرفی، رعایت قواعد نحو و علائم اعراب، عنایت به ایجازهای حذف، توجه به سیاق و قرائن سازندۀ معنا، دقت در تقدیم و تأخیر الفاظ، توجه به تعدد وجوه در یک آیه و تشخیص نوع ادوات بکار رفته در آن. از میان ترجمههای قرآن «شاه ولیاللّه دهلوی» در ترجمۀ خود به وجوه اعراب کلمات قرآن توجه تام ورزیده و ترجمۀ او از این حیث قابل قبول است گرچه درمواردی از اعمال آموزههای اعراب القرآن غفلت کرده و ترجمهاش به راه ناصواب رفته است.
اعراب القرآن
ترجمۀ قرآن
تفسیر
دهلوی
نحو
وجوه اعراب
2016
09
22
285
304
https://jqst.ut.ac.ir/article_63019_cc09f2465e497efadfc55ad662e923d2.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
جریان اهل ادب امامیه در مدرسۀ حدیثی بغداد از آغاز تا سدۀ چهارم هجری
محمد حسین
شیرزاد
محمد حسن
شیرزاد
سید علی اکبر
ربیع نتاج
بغداد یکی از اصلیترین مراکز تجمّع شیعیان امامی است که در طول سدههای متمادی به مکان مناسبی برای رشد فرهنگ تشیّع در عرصههای حدیثی، تفسیری، فقهی و کلامی تبدیل شده است. در میان جریانهای نیکشناختۀ امامی در بغداد باید از «جریان اهل ادب» یاد کرد که به رغم جایگاه مهم در تاریخ فکر امامیه، مورد کمتوجهی قرار گرفته است. لذا، این نوشتار برای نخستین بار به بازشناسی این جریان کمشناختۀ امامی در بغداد میپردازد. مطالعۀ حاضر نشان میدهد که این جریان همزمان با تأسیس بغداد در سده دوم و متأثّر از «ادب دیوانی» برآمده از فرهنگ ایرانیان در آیین کشورداری، پای گرفت. همچنین معرفی شخصیتهای اثرگذار این جریان فکری روشن میسازد که اهل ادب امامیۀ بغداد، افزون بر توجه به امور دیوانی در دستگاه حکومتی، به تولید آثار ارزندهای در دیگر جنبههای ادب همچون ادب زبانشناختی، اخلاقی و دینی همّت گماردند.
ادب
بغداد
تاریخ حدیث امامیه
عراق
مدرسۀ حدیثی
2016
09
22
305
325
https://jqst.ut.ac.ir/article_63020_9131837157172e333ec60d8b25277040.pdf
پژوهش های قرآن و حدیث
2008_9430
2008_9430
1395
49
2
چکیده های انگلیسی
صفحات آغازین مجله پژوهش های قرآن و حدیث
آغازین
2016
09
22
326
343
https://jqst.ut.ac.ir/article_63021_1e9d7d3569fdf81ee9ad0272a5de5dfd.pdf