TY - JOUR ID - 78297 TI - تغییر خلقت الهی: معنا و معیار (براساس آیۀ «تغییر خلقت») JO - پژوهش های قرآن و حدیث JA - JQST LA - fa SN - 2008_9430 AU - شه گلی, احمد AD - استادیار مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 53 IS - 1 SP - 73 EP - 93 KW - آیۀ ۱۱۹ سورۀ نساء KW - تغییر خلقت الهی KW - فلیغیّرن خلق الله KW - معیار تغییر خلقت DO - 10.22059/jqst.2020.305826.669549 N2 - بر اساس آیۀ 119 سورۀ نساء یکی از ترفندهای شیطان تأکید فراوان به «تغییر خلقت الهی» است. در اینکه تغییر خلق چیست و ملاک آن کدام است؟ بین دانشمندان اسلامی در مورد مفاد این آیه اختلاف نظر وجود دارد. دانشمندان اسلامی عمدتاً تغییر خلقت الهی را به دین، فطرت، ناقص­کردن خلقت بدنی انسان و حیوان، خال­کوبی، تشبه به صفات جنس مخالف و... تفسیر کرده­اند و برای تفکیک بین تغییر خلقت ممدوح و مذموم، معیارهایی را ذکر کرده­اند. نگارنده با ارزیابی دیدگاه­های موجود در این زمینه و با طرح یک­سری مقدمات به تبیین معیار تغییر خلقت الهی می­پردازد. بر این ­اساس تغییر خلق الهی دارای دو مصداق تشریعی و تکوینی است. برای احراز تغییر مذموم از ممدوح، احکام کلی خلق تکوینی و تشریعی بیان شده­ است. برخی از احکام کلی خلق تکوینی عبارتند از: هدفمندی اشیاء، اتقان صنع، خلقت احسن، هدایت تکوینی و... و برخی از احکام کلی خلق تشریعی عبارتند از: التزام به حدود الهی، نگرش آلی به امور دنیوی، عدم اسراف در استفاده از اشیاء و عدم افساد در استفاده از اشیاء و... بر این­ اساس تغییری که با اصول تکوینی و تشریعی خلقت ناسازگار باشد، تغییر شیطانی و مذموم است و تغییراتی که منطبق و هماهنگ با اصول مذکور باشد، ممدوح و مطلوب است. بر اساس این مبنا چالش «کیفیت اطلاق خلق بر دین» که در برابر برخی از دیدگاه­ها وجود دارد، نیز رفع می­شود. UR - https://jqst.ut.ac.ir/article_78297.html L1 - https://jqst.ut.ac.ir/article_78297_43888ad58e3bdde2fa6edf07a523b953.pdf ER -