%0 Journal Article %T معنا‌شناسی‌ «کلمه» در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی %J پژوهش های قرآن و حدیث %I دانشگاه تهران %Z 2008_9430 %A شفیع زاده, مرضیه %A بهارزاده, پروین %A فتاحی زاده, فتحیه %D 2014 %\ 03/21/2014 %V 47 %N 1 %P 99-130 %! معنا‌شناسی‌ «کلمه» در قرآن کریم با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی %K روابط همنشینی %K روابط جانشینی %K قرآن کریم %K قول %K کلمه %K معناشناسی %K مؤلفه‌های معنایی %R 10.22059/jqst.2014.51935 %X مفهوم «کلمه» یکی از مفاهیم مهم و در عین حال پیچیده‌ای است که از دیرباز مورد توجه مکاتب بشری و الهی بوده است. «کلمه» در قرآن کریم نیز جایگاهی ویژه دارد و تکرار این واژه، نماد اهمیت آن است. معناشناسی واژه های قرآنی، از روش‌های نوین پژوهش در قرآن کریم است و از این رو در نوشتار حاضر با استفاده از برخی روش‌های نوین معناشناختی، مفهوم«کلمه» تبیین و مؤلفه‌های معنایی آن از قرآن کریم استخراج شده است. در این روش از طریق رویکرد همزمانی، چهل‌و‌شش آیۀ مربوط به «کلمه» مورد مطالعه قرار گرفت. با تحلیل کاربردها و از طریق استخراج مفاهیم همنشین و جانشین، مشخص شد که مفهوم «قول» به هستۀ معنایی کلمه نزدیک‌تر است و از این رو می‌تواند جانشین «کلمه» محسوب شود. همچنین مشخص شد که بالغ بر نیمی از آیات اختصاص‌یافته به «کلمه» در قرآن، دربارۀ خداوند به کار رفته و بیانگر «امر» اوست که از اراده‌اش نشأت می‌گیرد و بخشی از آن اوامر، به سنّت‌های الهی باز می‌گردد. در یک آیه نیز «کلمه»، به کافران نسبت داده شده است و بیانگر عقیدۀ آنهاست که عملی را در پی دارد؛ بدین ترتیب «کلمه» در قرآن کریم، قولی است که هم به خداوند متعال و هم به انسان نسبت داده شده است. در بقیۀ آیات نیز، «کلمه» بدون انتساب به کسی، با صفات و  ویژگی های مثبت و منفی متفاوتی همنشین شده است که بر اقوال اعتقادی توحیدی و غیر توحیدی مختلفی دلالت دارد. %U https://jqst.ut.ac.ir/article_51935_5de6accd4a7f04e24e07099d32c58769.pdf